هنر فلزکاری چیست و چگونه انجام می شود؟
تاریخچه فلزکاری
هنر فلزکاری سابقه‌ای بس طولانی و تاریخی دارد.
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد انسان‌ها در ۸۷۰۰ سال قبل از میلاد مس را جعل می‌کردند و تمدن‌های سراسر جهان تا ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد با فلز کار می‌کردند. اکثر فلزکاران باستانی معمولاً با آهن، قلع، سرب، مس، جیوه، نقره و طلا کار می‌کردند و فرآیندهای مختلفی را برای استخراج، شکل‌دهی، ریخته‌گری و اتصال مواد ایجاد می‌کردند.
آثار فلزی دوران تیموری آخرین آثار سبک و شیوه تزئین سده میانه است که در ایران، موصل، سوریه و مصر به کار گرفته می‌شد. در دوران صفویه سبک ایرانی تحت فرمانروایان صفوی به سرعت رشد می‌کند و به طور مشخص بومی می‌گردد. از دوره صفوی نیز نمونه‌هایی از حکاکی دیده می‌شود از جمله 2 پایه شمعدان‌هایی که به آنها آیات قرآنی و اسامی دوازده امام چهارده معصوم نقش بسته شده است دیده می‌شود. از دوره‌های صفویه به بعد از تعداد آثار به جای مانده به صورت حکاکی کاسته می‌شود و به جای آن هنر قلمزنی اصفهان اوج میگیرد. در حال حاضر فلزکاری در ایران با وجود فراز و نشیب‌هایی که در طول تاریخ داشته در شهرهای تبریز، اصفهان، شیراز، اهواز، باختران، بروجرد و چندین شهر دیگر در سطحی گسترده رواج دارد.
معرفی هنر فلزکاری
ساخت و شکل‌دهی اشیا و ظروف فلزی به سه روش «کوبشی»، «ریختگی» و «ساز و بست» انجام می‌شود.
روش کوبشی شامل چکش‌کاری (دواتگری)، ورق‌کاری و پرس و خم‌کاری است.
روش ریختگی همان قالبی است و ملیله‌سازی، قفل‌سازی، چاقو و یراق‌آلات‌سازی نیز که در مناطق شهری و روستایی تولید می‌شود از انواع روش «ساز و بست» به شمار می‌روند.
تزیین که در بیشتر موارد پس از ساخت و شکل‌دهی انجام می‌شود شامل مشبک‌کاری، حکاکی، قلمزنی و کوفتگری است. اگر ساخت و تزیین به صورت هم زمان انجام شود به آن «روش ترکیبی» می‌گویند که عَلَم‌سازی و زرگری از آن جمله‌اند.
سه شاخه یا جزء اصلی هنر و صنعت فلزکاری را تشکیل می دهند
1.شکل دهی فلزی: شکل دهی فلز فرآیند شکل دادن و تغییر شکل فلز با استفاده از نیروی مکانیکی یا حرارت است. شکل و ساختار قطعه فلزی بدون افزودن یا حذف مواد تغییر می کند. برای کمک به شما در تصویر کردن روند، تصور کنید که یک تکه خمیر بازی را با دستان خود شکل دهید. اگرچه آسان تر است، اما به شما ایده ای از فرآیندی می دهد که شکل دهنده های فلز برای ایجاد یک آیتم جدید طی می کنند. شکل‌دهی فلز برای فلزکاری ضروری است، و قطعات اصلی را فراهم می‌کند که اجزای بزرگ‌تری از لوازم، ابزار و وسایل الکترونیکی را که ما هر روز از زندگی خود استفاده می‌کنیم، تشکیل می‌دهند.
2.ریختگری فلزی:ریخته گری فلز هنری است که واقعاً به تولید انبوه محصولات فلزی ممکن و مقرون به صرفه کمک کرده است. ریخته گری فلز شامل ایجاد قالبی است که می توان فلز مذاب را درون آن ریخت و اجازه داد تا خشک شود. محصول نهایی یک شکل جدید و استاندارد شده از فلز است که می توان آن را به هر شکلی که نیاز باشد تخصصی کرد.
3.اتصال فلزی:پس از تشکیل و ریخته گری قطعات فلزی ضروری، باید راهی برای اتصال آنها به یکدیگر وجود داشته باشد! اتصال فلز را می توان به روش های مختلفی انجام داد و انتخاب ممکن است به فلز مورد استفاده یا روشی که یک محصول در نهایت استفاده خواهد شد بستگی دارد. اتصال ممکن است از طریق گرم کردن و ذوب فلزات انجام شود تا به عنوان یک حلال برای ایجاد پیوند عمل کند. در برخی موارد دیگر، فلزکاران از فرآیندی به نام پرچ کردن استفاده می‌کنند و سوراخ‌ها و نقاط مونتاژ ویژه‌ای را برای به هم‌رسانی قطعات ایجاد می‌کنند – تقریباً به همان روشی که لولای درب کار می‌کند. پرچ کردن یک فرآیند باستانی اتصال فلز است که امروزه نیز گاهی اوقات مورد استفاده قرار می گیرد، به ویژه در صنعت فلزکاری.
اگرچه پلاستیک به عنوان یکی از محبوب ترین و بادوام ترین محصولات تولیدی در جهان ظاهر شده است، اما فلز و فلزکاری هنوز برای صنعت تولید ضروری است.
آینده صنعت فلزکاری روشن است. همانطور که تولید لوازم الکترونیکی و خانگی توسعه می یابد، فلزکاران برای یافتن راه حل های نوآورانه برای ایجاد کیس ها، مسکن و لوازم خانگی کوچکتر، جمع و جورتر و راحت تر مونتاژ می شوند.
دوام بدون وزن یا حجم زیاد، خواسته هر تولید کننده ای است و فلزکاران همچنان به این چالش ادامه می دهند.